"Вольга настолькі ўстойлівая ў сваіх перакананнях, вядома, гэта прыцягвае людзей"

Сёння свой чарговы дзень нараджэння сустракае ў няволі кіраўніца першаснай арганізацыі Беларускага Незалежнага прафсаюза працаўнікоў ААТ "Нафтан" Вольга Брыцікава.

Вольгу затрымалі ў жніўні 2023-га. Яе судзілі па артыкуле 130-й Крымінальнага кодэкса (распальванне расавай, нацыянальнай, рэлігійнай або іншай сацыяльнай варожасці або варожасці - С.). Брыцікава атрымала тры гады пазбаўлення волі і была ўнесена ў пералік асоб, "датычных да экстрэмісцкай дзейнасці".

У жніўні 2024-га Вольгу судзілі яшчэ па некалькіх артыкулах і дадалі тры гады калоніі. Пасля апеляцыйнай скаргі ў Вярхоўны суд тэрмін другога прысуду скарацілі на 1 год. У студзені 2025 года Брыцікава ўнесена КДБ у "спіс тэрарыстаў".

"Вольга заўсёды хацела справядлівасці і законнасці", - так кажуць тыя, хто добра ведае Брыцікаву. Менавіта таму ў жніўні 2020-га яна сустрэлася з кіраўніцтвам прадпрыемства і агучыла патрабаванні работнікаў да адміністрацыі і ўладаў: спыненне насілля, адстаўка Аляксандра Лукашэнкі і кіраўніка Цэнтрвыбаркама Лідзіі Ярмошынай.

Затым Брыцікава прыняла ўдзел у стыхійным мітынгу працоўных каля будынка адміністрацыі “Нафтана”. Тады яна яшчэ заставалася на волі і ў інтэрв'ю «Салідарнасці» казала, што не шкадуе аб сваім учынку і аб тым, што выйшла з псеўдапрафсаюза «Нафтана», сяброўства ў якім лічыла абсалютнай фармальнасцю, як і многія. Праз некалькі месяцаў Вольгу звольнілі з працы.

Яе былыя калегі кажуць, што ў Вольгі на «Нафтане» была добрая пасада і добры заробак, і яна магла б жыць цалкам спакойным і забяспечаным жыццём, аднак лічыла, што павінна дапамагаць людзям і імкнуцца змяніць жыццё на Радзіме да лепшага. Калі стала зразумела, што Брыцікаву могуць арыштаваць, яна адмовілася з'яжджаць з Беларусі.

Выконваючы абавязкі старшыні Беларускага кангрэса дэмакратычных прафсаюзаў Максім Пазнякоў у размове з "Салiдарнасцю" адзначыў, што Вольга натхняла многіх працаўнікоў "Нафтана" на выказванне свайго пункту гледжання і на ўступленне ў Незалежны прафсаюз.

- Яна разумела, што аб'яднанне ў незалежны прафсаюз - гэта адзіны спосаб законна і калектыўна адстойваць свае правы на прадпрыемстве, у тым ліку грамадзянскія. Немагчыма аддзяліць адно ад другога, таму што работнікаў, напрыклад, выкарыстоўваюць у якасці фальсіфікатараў у выбарчых камісіях на выбарах - уся цяперашняя дзяржаўная сістэма на гэтым пабудавана.

Вольга лічыла, што ўдзел у незалежных прафсаюзах - законны спосаб барацьбы, калі людзі аб'ядноўваюцца, самі прымаюць рашэнні і самі ж іх выконваюць. Гэткім жа чынам яе і абралі прафсаюзным лідарам: людзі ёй проста паверылі. Гэта былі, напэўна, самыя празрыстыя і дэмакратычныя выбары, якія я бачыў: з некалькімі кандыдатамі, з адкрытай, сумленнай барацьбой праграм. Яна настолькі стойкая ў сваіх перакананнях, вядома, гэта прыцягвае людзей.

Я думаю, турэмны тэрмін Вольгі – гэта асабістая помста старшыні КДБ Церцеля, якому яна публічна кінула выклік падчас мітынгу каля заводаўпраўленьня “Нафтана”. Людзі са спецслужбаў не даруюць такога, з іх пункту гледжання, публічнага знявагі. Гэта ж іх ментальнасць: хто ты такая, каб так сябе паводзіць? Гэты рэжым увогуле не ўспрымае крытыку і помсціць за яе.

І, канешне, нас вельмі моцна непакоіць лёс Вольгі, асабліва пасля таго, як памерла яе маці, і ў Беларусі не засталося блізкіх сваякоў, якія маглі б дасылаць ёй перадачы. Бо толькі блізкія сваякі могуць гэта рабіць.

Уяўляю, наколькі цяжка Вользе знаходзіцца ў калоніі без хаця б мінімальнай падтрымкі. Але мы прыкладаем усе намаганні, каб вызваліць яе - праз ціск з боку Міжнароднай арганізацыі працы і іншых структур.

P.S. Цяпер у беларускіх турмах адбываюць тэрмін 20 прафсаюзных лідэраў і актывістаў.

Вікторыя Лявонцьева

Read in rus and eng